De Nederlandse monarchie begon in 1806 toen Lodewijk Napoleon werd aangesteld als koning van Holland. Zij werd voortgezet in 1813 toen Willem Frederik uit het Huis Oranje-Nassau, de titel 'Soeverein Vorst der Verenigde Nederlanden' aanvaardde.

Nederland is een constitutionele monarchie. Dat betekent dat de positie van de koning is vastgelegd in de grondwet, ook wel constitutie genoemd. In de Grondwet staat dat de koning samen met de ministers de regering vormt. De koning is het staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden.

Vanaf de negentiende eeuw heeft het koningshuis enkele koningen en koninginnen gekend. In 1938 werd prinses Oranje-Nassau Beatrix Wilhelmina Armgard geboren. Zij is de dochter van Koningin Juliana, ook wel Juliana der Nederlanden genoemd en Bernhard van Lippe-Biesterveld. Juliana regeerde van 4 september 1948 tot 30 april 1980 en volgde daarmee haar moeder Wilhelmina op. Beatrix volgde haar moeder op, op 30 april 1980.

Beatrix trouwde met Claus von Amsberg en uit hun huwelijk werden drie zoons geboren. Willem-Alexander, Johan Friso en Constantijn. Willem-Alexander werd op 30 april 2013 ingehuldigd als nieuwe koning. 

Het koningschap gaat bij overlijden of aftreden van de koning of koningin over op zijn of haar wettige nakomelingen, waarbij het oudste kind voorrang heeft. De regels van de erfopvolging zijn vastgelegd in de grondwet.